Siyaset

Türkiye'de 1923'den Günümüze Cumhurbaşkanlığı Seçimleri

Abone Ol

1923'ten günümüze Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'nı belirlemek üzere 18 Cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldı. 19. ise kapıda. İlk tur 10 Ağustos 2014'te

1923-1950 arası Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü T.C.'nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, 1938'e kadar cumhurbaşkanlığı için 4 kez seçildi. 1938'den 1950'e kadar da İsmet İnönü aynı görev için 4 kez seçildi.

22 Mayıs 1950 Celal Bayar'ın Seçilmes Türkiye'nin 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar oldu. 1. turda seçilen Bayar, 453 milletvekilinin 387'sinden oy aldı. İnönü'nün oyu ise 66'da kaldı. i

14 Mayıs 1954 Celal Bayar 2. kez seçiliyor Celal Bayar, 541 milletvekilinden 513'ünün katıldığı seçimde 486 oyla 1. turda seçildi. İsmet İnönü 27 oy aldı.1 Kasım 1957 Celal Bayar 3. ve son kez Cumhurbaşkanı Meclisteki 610 milletvekilinden 413'ü oylamaya katıldı ve Celal Bayar oy birliğiyle seçildi.

26 Ekim 1961 Yeni Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel O zamanlar Milli Birlik Komitesi Başkanı olan Gürsel 1. turda 434 oyla seçildi.

Gürsel, cumhurbaşkanlığı süresini tamamlayamadan, geçirdiği bir rahatsızlık sonucu görevinden ayrılmak durumunda kaldı. 1960'da geçirdiği hafif bir felçle başlayan hastalığı zamanla ilerledi ve Gürsel, 2 Şubat 1966'da tedavi için ABD'ye götürüldü. 9 Şubat'ta komaya giren Gürsel, 26 Mart'ta Türkiye'ye getirildi ve Gülhane Askeri Tıp Akademisi'ne kaldırıldı. Aynı gün 37 kişilik

13 Mart - 6 Nisan 1973 Fahri Korutürk, Türkiye Cumhuriyeti 6. Cumhurbaşkanı Cumhurbaşkanlığına aday olan isimler ancak 13 Mart günü parlamentonun seçim oturumunda öğrenildi. 13 Mart'ta yapılan üç turdan bir sonuç çıkmadı, 16 Mart'taki iki tur da sonuç vermeyince iki aday da yarıştan çekildi. Ancak 6 Nisan'daki 15. turda AP, CHP ve CGP'nin aday gösterdiği Fahri Korutürk, 365 oy alarak 6.Cumhurbaşkanı olarak seçildi.

7 Kasım 1982 Kenan Evren 1982 Anayasası için yapılan halk oylamasında yüzde 8.63 'hayır' oyu kullanırken, yüzde 91.37 'evet' dedi. 1982 Anayasası referandumu cumhurbaşkanlığı seçimi ile birleştirildi. Anayasanın kabulü ile birlikte, anayasanın geçici 1. maddesi gereğince daha önce devlet başkanı unvanına sahip Kenan Evren, Türkiye Cumhuriyet'nin 7. Cumhurbaşkanı oldu.

31 Ekim 1989 Turgut Özal'ın Seçilmesi 3. tur oylamada Başbakan Turgut Özal Türkiye Cumhuriyeti'nin 8. Cumhurbaşkanı seçildi.TBMM'de grubu bulunan Sosyal Demokrat Halkçı Parti ve Doğru Yol Partisi, Özal'ın lideri olduğu Anavatan Partisi'nin Mart 1989'da yapılan yerel seçimlerde düşen oylarının Özal'ın cumhurbaşkanı seçilmesine engel oluşturduğunu belirterek oylamalara katılmadılar.

16 Mayıs 1993 Süleyman Demirel 17 Nisan 1993'te eski Cumhurbaşkanı Turgut Özal'in görevi başındayken gerçekleşen ölümü üzerine başlayan seçimlerde, Süleyman Demirel 3. turda Türkiye Cumhuriyeti'nin 9. Cumhurbaşkanı olmuştur. Doğru Yol Partisi'nin adayı Demirel'in seçimlerdeki rakipleri ise Anavatan Partisi'nden Kamran İnan, Refah Partisi'nden Lütfi Doğan ve Cumhuriyet Halk Partisi'nden İsmail Cem'di.

5 Mayıs 2000 Ahmet Necdet Sezer Seçim sonucunda TBMM'de grubu bulunan 5 partinin üzerinde konsensüs sağladığı Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer 3. tur sonunda gereken oy sayısının (276) üzerine çıkarak Türkiye'nin 10. Cumhurbaşkanı seçilmiştir. İlk iki turda gereken 2/3 (367) çoğunluğa hiçbir aday ulaşamamıştır. Sezer cumhurbaşkanlığı görevini 16 Mayıs 2000'de Süleyman Demirel'den devralmıştır.

28 Ağustos 2007 Abdullah Gül Türkiye'nin 11. cumhurbaşkanının belirlenmesi için Nisan ayında başlayan ve olaylı geçen süreç 29 Ağustos'ta Abdullah Gül'ün cumhurbaşkanı seçilmesiyle tamamlandı. Seçim dönemine, başörtüsü ve laiklik tartışmalarıyla gelinmişti. Ülkenin çeşitli yerlerinde "Cumhuriyet Mitingleri" adıyla geniş katılımlı gösteriler düzenlendi ve iktidar partisinin, kendi siyasal çizgisinden bir ismi cumhurbaşkanlığına seçmesi engellenmek istendi. Seçimin kaderini ise, dört ay önce ortaya atılan 367 tartışmaları belirledi. Anayasayanın 102. maddesine göre cumhurbaşkanı seçilebilmek için, ilk iki turda nitelikli çoğunluk (367 oy), sonraki iki turda ise salt çoğunluk (276 oy) aranıyordu. Böylece meclisteki sandalye sayısı 354 olan iktidar partisi, tek başına kendi oylarıyla cumhurbaşkanı seçemeyecekti. Aynı dönemde ana muhalefet partisi lideri Deniz Baykal, iktidar partisinin uzlaşma olmadan kendi adayını çıkarması durumunda oylamalara katılmayacaklarını ve 367 tartışmalarının ciddiye alınması gerektiğini söyledi. (Milliyet, 27 Aralık 2006) 2 turda da yeter sayıya ulaşılamayınca, AKP erken genel seçim kararını uygulamak istedi. Seçim kararının ardından anayasada bazı değişliklere gidildi; genel seçimler dört yılda bire düşürüldü ve meclis kararlarının üçte bir çoğunlukla yeter sayıya ulaşacağı netleştirildi.

10 Ağustos 2014 2014, 1. Tur Cumhurbaşkanı Seçimi Türkiye 12. Cumhurbaşkanını bekliyor. Seçimin ilk turu 10 Ağustos 2014'de yapılacak. Bu kez oylama mecliste değil genel ve yerel seçimlerde olduğu gibi halka açılacak sandıklarda olacak. Üstelik adaylar seçim kampanyalarını halktan topladıkları bağışlarla finanse edecek. Bu Türkiye'de bir ilk. Cumhurbaşkanı adayları tıpkı ABD'de olduğu gibi kampanyasını sürdürebilmek için halktan bağış toplamak zorunda. Tabi bu yeni durum bir çok tartışmayı da beraberinde getiriyor.