Japonya’da doğal afetler nedeniyle ortaya çıkan stok eğilimi ve yabancı ziyaretçi akını sonrası tüketimin artması ülkede pirinç krizine neden oldu. Özel sektörün elindeki stokların yetersiz kalması nedeniyle market rafları boş kalırken bazı marketler de müşteri başına satış sınırlaması getirdi.
Pirincin temel gıda maddesi olarak tüketildiği Japonya’da gıda krizi baş gösterdi. Ülkeyi geçen ay vuran 7.1 büyüklüğündeki deprem ve Shanshan Tayfunu’nun ardından oluşan stok eğilimi, turist patlamasının getirdiği ek tüketim ve üretimin hava koşullarından olumsuz etkilenmesi sonucu ülkede pirinç bulmak zorlaştı. Birçok markette pirinç rafları boş kalırken, raflara “Arz eksikliği nedeniyle pirinç satışı yapılamamaktadır” uyarıları asıldı. Bazı marketler ise pirince müşteri başına satış sınırlaması getirdi.
“Müşteriye yok diyoruz”
Tokyo’nun en turistik bölgelerinden Ueno’daki bir Türk restoranında çalışan Yakup Baran, yaşanan pirinç kıtlığının gıda işletmelerini olumsuz etkilediğini söyledi. Pirinç bulmakta zorlandıklarını aktaran Baran, “Elinde stok olan yerler de 3-5 kilo veriyor. O da bize yetmiyor” dedi. Bu nedenle menülerindeki pilav içeren yemekleri hazırlamakta zorlandıklarını söyleyen Baran “Müşteriye ‘yok’ diyoruz” dedi. Pirincin Japonya’da en çok tüketilen gıda maddelerinden biri olduğuna dikkat çeken Yuka Ozawa ise, “Ben de pilav yemeyi çok seviyorum. Ancak bu aralar nereye gidersem gideyim pirinç bulmak zor. En kısa sürede sorunun çözülmesini umuyorum” ifadelerini kullandı.
“Japonlar için pirinçsiz hayat çok zor”
Pirincin Japonlar için çok önemli bir tarım ürünü olduğunu söyleyen Ryu Wakayama da, süpermarketler dahil hiçbir yerde pirinç bulamadığını ifade etti. Bu durumun insanların hayatını olumsuz etkilediğini vurgulayan Wakayama, “Japonlar için pirinçsiz hayat çok zor” şeklinde konuştu. Yusaku Maeda ise, pirinç arzında yaşanan sorunların deprem ve tayfun gibi doğal afetler sonrasında oluşan stok yapma eğiliminden kaynaklandığını belirtti.
Stoklarda rekor düşüş yaşanmıştı
Japonya’da özel sektörün elindeki pirinç stoku Haziran ayında 1,56 milyon tona düşerek 1999’da bu alanda veri toplanmaya başlanmasından bu yana en düşük seviyeye gerilemişti. Her yıl ortalama 100 bin ton azalan pirinç talebi ise Haziran 2024’e kadarki 1 yıllık sürede önceki yıla göre 110 bin ton artarak 7,02 milyon tona yükselmişti. Pirinç talebindeki artışın nedenleri arasında rekor sayıdaki yabancı ziyaretçinin tüketimi artırması ve iklim koşulları nedeniyle arzda yaşanan düşüş gösterilmişti. Yaşanan doğal afetlerin ise stok yapma eğilimini artırdığı yorumları yapılmıştı.