KÜLTÜR

Çankırı’nın herkese örnek olan evlilik kültürü

Çankırı ve çevresinde geleneksel evlenme adetleri, modern yaşamın etkilerine rağmen varlığını sürdürürken yeni nesi gençlere de örnek oluyor.

Abone Ol

Çankırı ve çevresinde geleneksel evlenme adetleri, modern yaşamın etkilerine rağmen varlığını sürdürüyor. Büyük yerleşim merkezlerinde evlilikler genellikle belediye nikâh salonlarında yapılsa da, köylerde ve şehirde geleneksel düğün törenleri hâlâ yaygın. Özellikle "görücü usulü" evlenmeler, bölgede popülerliğini koruyor. Bununla birlikte, kadının sosyal hayattaki öneminin artması ve yükseköğrenim gören gençlerin sayısının çoğalması, "tanışarak evlenme" yöntemini de yaygınlaştırıyor.

Geleneksel evlenme süreci, erkek çocuğun evlenme isteğini çeşitli davranışlarla belli etmesiyle başlıyor. Genç delikanlılar, anne veya babalarının ayakkabısını kapı eşiğine çakarak ya da huysuzluk yaparak isteklerini ifade ediyorlar. Aileler, uygun bir kız aramaya ya da gördükleri, olumlu özelliklerini işittikleri genç kızları istemeye hazırlanıyorlar.

Düğün sürecinin ilk adımlarından biri olan "küçük dünürlük" kadınların kızı görmeye gitmesiyle başlıyor ve "büyük dünürlük" ile devam ediyor. Söz kesilerek şerbet içildikten sonra nişan töreni için gün belirleniyor. Nişan törenleri genellikle Cuma günü yapılıyor ve oğlan tarafı, kız evine çeşitli hediyeler götürüyor. Köylerdeki nişan törenlerinde "Ağlama yavrum kaderin böyledir" türküsü sıklıkla söyleniyor.

Düğün öncesinde, kız evinde kına gecesi düzenlenirken, damat ve erkekler köy odasında bir araya gelerek "tıraş" oluyorlar. Düğün, kız evine oğlan tarafından yağ, un, pirinç ve şekerden oluşan "okuyucu harcı" gönderilmesiyle başlıyor. Gelin çıkarma öncesinde gelin, iki yenge eşliğinde hazırlanıyor ve oğlan tarafının kadınları gelini almaya geliyor. Gelinin evden çıkışı sırasında başına bozuk para, arpa, buğday gibi bereket sembolleri atılıyor.

Düğün günü, gelin oğlan evine ulaştığında, kayınbaba tarafından gelinin başına bereket sembolleri atılarak karşılanıyor. Damat ise arkadaşları ve sağdıçla birlikte "güvey gezmesi" yaparak vakit geçiriyor. Düğün, damadın camide kılınan namazın ardından ilahiler eşliğinde gerdek evine getirilmesiyle sona eriyor. Kapıda okunan duaların ardından damadın sırtına vurularak gerdek odasına girmesi sağlanıyor.

Çankırı ve çevresinde düğün gelenekleri, toplumsal değişimlere rağmen zengin ritüelleri ve kültürel motifleriyle yaşatılmaya devam ediyor. Geleneksel evlenme adetleri, bölge halkının köklü kültürünü yansıtarak gelecek nesillere aktarılıyor.